|
Światowy Dzień Praw Konsumenta
„Niech po świętym Mateuszu chucha, kto sobie nie kupił kożucha” – mówi mądrość ludowa. A co w przypadku, gdy kożuch został kupiony, ale chuchać trzeba dalej, a czasem ze wzmożoną siłą? Chyba każdemu z nas zdarzyło się, chociaż raz w życiu zakupić towar czy usługę, które, zamiast nam pomóc lub uprzyjemnić życie, stały się naszą kulą
u nogi… Koniec z nieuczciwymi sprzedawcami i niezgodnym z opisem towarem słabej jakości! Dzisiaj Światowy Dzień Praw Konsumenta!
Dzień ten jest szczególnie ważny z perspektywy współczesnego człowieka, ponieważ każdy z nas jest konsumentem bez względu na miejsce zamieszkania, kulturę, religię czy wiek. Kupujemy codziennie, a każda przez nas wydana złotówka stanowi o tym,
jak bardzo jesteśmy zależni od konsumpcji.
Choć słowo „konsument” nie kojarzy się większości z nas pozytywnie, to czas najwyższy odświeżyć jego znaczenie i pokazać, że nie ma w nim nic negatywnego. Cokolwiek robimy, z jakiegokolwiek sprzętu korzystamy, jakiekolwiek ubrania mamy na sobie – jesteśmy konsumentem. Nie ma w tym nic złego. Mamy nawet zestaw praw, które warto znać i wykorzystać! Konsument – to może brzmieć dumnie.Prawo do informacji, wyboru, bezpieczeństwa, reprezentacji – to cztery podstawowe prawa konsumentów sformułowane 15 marca 1962 roku przez J.F. Kennedyego.
Kto z nas dziś o nich pamięta? Kto potrafiłby wymienić wszystkie prawa konsumentów? Kto wie jak ich przestrzegać lub walczyć o to, by je ich przestrzegano? Jak kupować odpowiedzialnie?Unia Europejska w art. 153 Traktatu o Wspólnotach Europejskich dowodzi, że ochrona konsumentów na rynku unijnym jest kwestią bardzo ważną, deklaruje, bowiem, że „w celu wspierania interesów konsumentów i dla zagwarantowania wysokiego poziomu konsumpcji, wspólnota wnosi wkład
w ochronę zdrowia, bezpieczeństwa i interesów gospodarczych konsumentów,
jak i do wspierania ich prawa do informacji, wychowania i kształcenia zorganizowanego dla ochrony swych interesów”. Korzystając z wzorców amerykańskich jak i doświadczeń państw członkowskich Wspólnoty, Dyrekcja Generalna ds. ochrony zdrowia i konsumentów Komisji Europejskiej, wypracowała
10 podstawowych zasad ochrony konsumentów w Unii Europejskiej.
Są to następujące zasady:
- Konsumenci mają możliwość zakupu artykułów według własnego uznania
i w wybranym przez siebie miejscu,
- Konsumenci mają prawo do zwrotu niesprawnych artykułów,
- Konsumentów chronią wysokie normy bezpieczeństwa żywności i innych towarów konsumpcyjnych,
- Konsumenci mają prawo wiedzieć, co spożywają,
- Konsumentom należy zapewnić uczciwe warunki umów,
- Konsumenci mają prawo do zmiany zdania,
- Konsumentom należy ułatwiać porównanie cen,
- Konsumenci nie mogą być wprowadzeni w błąd,
- Konsumentom należy zapewnić ochronę podczas urlopu,
- Konsumentom należy zapewnić pomoc w skutecznym rozstrzyganiu sporów transgranicznych.Instytucjonalnie ochrona konsumentów w Polsce jest zadaniem wielu podmiotów.
Podstawowe znaczenie mają:
- Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, instytucja rządowa zajmująca się ochroną konsumenta zbiorowego,
- Inspekcja Handlowa jako wyspecjalizowany organ kontroli, powołany do ochrony interesów i praw indywidualnych i pośrednio zbiorowych konsumentów oraz interesów gospodarczych Państwa,
- powiatowi (miejscy) rzecznicy konsumentów (instytucja samorządowa zajmująca się ochroną konsumenta indywidualnego):
- organizacje społeczne, takie jak Federacja Konsumentów, czy Stowarzyszenie Konsumentów Polskich zajmujące się pomocą konsumentom indywidualnym,
jak i działaniami lobbystycznymi na rzecz zbiorowych konsumentów.
Niezależnie od powyższego wymienić należy inne instytucje powołane do ochrony konsumentów w wąskim zakresie, jak:
- Sądy Konsumenckie, RzecznikUbezpieczonych, Arbiter Bankowy, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
Pamiętajmy, jeśli towar nie odpowiada naszym wymaganiom, nie jest zgodny z opisem
i dodatkowo – sprzedawca wprowadził nas w błąd, jako konsumencijesteśmy chronieni unijnymi prawami i możemy domagać się zwrotu pieniędzy. Nie ma co chuchać na ręce, jeśli kożuch nie grzeje – trzeba działać!
Zespół Promocji Zdrowia
|
